جهت مطالعه

زندگینامه ی « میرحسین زنوزی » به قلم قاسم ترکان

لطفا به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

این متن در دی ماه 1385 به رشته ی تحریر در آمده و برخی تغییرات جدید، داخل [ ] توضیح داده شده است.

نام : میرحسین

نام خانوادگی : زنوزی

نام پدر : مرحوم الحاج میرحمید

زادگاه : تبریز

در دوران ابتدایی، شاگرد آقای دانش خیابانی بوده است و از سر لطف و حسن خط آن زنده یاد با قلم و مرکب مأنوس شده و در نخستین سال دبیرستان نیز دبیر فرزانه ای چون آقای پاکدل مشوق مشق وی گشته است.

در آن روزگار (دهه 40 و 50) فروغ تابناک سیمایی قرآنی همانند زنده یاد حاج حسن هریسی، تبریز را روشنی می بخشید. کانون آن پیر مانایاد، مأمن و مأوای شیفتگان هنر خوشنویسی بود. آن شمع فروزان با جذبه ای الهی پروانگان حریم قدسی قلم و کتابت را پیرامون خود گرد آورده بود. میرحسین زنوزی نیز در شمار مأواگزیدگان آن کانون معنوی بود، اگرچه در واپسین ایام (سال های 1348 و 1349).

دریغا که قضا مهیا گشت و قدر پیر پهنه ی خوشنویسی را در بر گرفت. بعد از فقدان زنده یاد استاد حسن هریسی، تنها منشأ و مأخذ میرحسین زنوزی، همانند برخی، مشق از تصاویر قطعات زیبا و ملیحی از قدما و متأخرین پهنه ی خوشنویسی بود که پشت جلد هر شماره مجله وزین هنر و مردم آن سال ها به چاپ می رسید.

در تاریخ خوشنویسی آذربایجان، دهه 50 ایامی بود پرفراز و نشیب. در آن سال ها زنوزی با برخی خوشنویسان تبریز آشنا بود اما در آن میان از مشرب و خوی و مشق رادمردی به نام «زنده یاد ابراهیم بخت شکوهی» حظ وافری می برد؛ رادمردی که سر به فلک سایی بر فراز سکوهای قهرمانی میادین ورزشی را در گرو قلم و مرکب نهاده بود و با عزمی راسخ همانندی فرزندی خلف، برای پاسداری از میراث سلف خویش کمر همت بسته بود.

سرانجام در سال 1361 به کلاس های خوشنویسی استاد ابراهیم بخت شکوهی راه یافت و از خرمن سرشار آن زنده یاد خوشه ها چید و توشه ها بست و در آن محضر بود که در سال 1363 به سطح ممتاز در پهنه خوشنویسی نائل گشت.

در این میان، آنچه بایسته ی خاطرنشان ساختن می باشد ذکر این نکته است که وی همزمان با بهره مندی از محضر زنده یاد بخت شکوهی، تذهیب را نیز از محضر هنرمند نامی تبریز، «استاد علی کوهپایه ای» فرا گرقت.

گفتنی است وی از سال 1366 در انجمن خوشنویسان تبریز به آموزش هنرجویان پرداخت و از آن سال تا به امروز آموزش را بی وقفه ادامه می دهد.

در طول حیات هنری زنوزی، دهه ی 60 دربرگیرنده ی ایام پر برکتی بود؛ از آن جمله طی آشنایی دیرین، توفیق مجالست با پیر سخن و عندلیب چمن «زنده یاد استاد محمدحسین شهریار» نصیب وی گشت. گفتنی است این مجالست زنده یاد شهریار را بر سر ذوق آورد تا در واپسین سال های حیات خویش، دیگر بار به مشق خط بپردازد و حاصل این ایام، قطعات زیبا و نمکینی به یادگار مانده از آن آخرین سلطان عشق بود و خاطرات ملونی از حکایت های پرسوز و گداز شهریار برای جلیس مشق خط خویش.

میرحسین زنوزی خوشنویس پرتلاش و پرحضوری است؛ شاهد این مدعا حضور پر بار وی در بیش از یکصد نمایشگاه جمعی می باشد.

در جشنواره های دوره اول و دوم جهان اسلام کهدر تهران برگزار شد، حضور پرباری داشت. در نمایشگاه ها و جشنواره های متعدد برپا شده در داخل و خارج از ایران اسلامی بارها توان خود را به اثبات رسانده است و تجربیات گران سنگی دستاورد این حضورها بوده است، دستاوردهایی مملو از خاطراتی شیرین و مانا.

وی [تا سال 85] 12 نمایشگاه انفرادی نیز در داخل و خارج از کشور برپا کرده است که از آخرین آن ها نمایشگاه انفرادی در بانکوک، پایتخت کشور تایلند را می توان خاطر نشان ساخت که از استقبال کم نظیری برخوردار بوده است [تعداد نمایشگاه های انفرادی میرحسین زنوزی تا کنون (اسفندماه 1389) به 17 مورد رسیده است].

میرحسین زنوزی افزون بر تلاش های گسترده در عرصه هنر، در پهنه ی مدیریت نیز توانایی و شایستگی تحسین برانگیزی را به نمایش گذاشته است.

وی از سال 1379 تاکنون (سال 85) در مدت سال، سه دوره ی متمادی، ریاست انجمن خوشنویسان تبریز را برعهده داشته است و در این عرصه گام های ارزنده ای برداشته است که از آن میان، «جشنواره غدیر» را می توان نام برد که از سطح استانی آغاز و به برکت نام مولی الموحدین، امیرالمؤمنین علیه السلام از امسال [سال 1385] به صورت جهانی و بین المللی برپا می گردد [میرحسین زنوزی هم اکنون نیز عهده دار ریاست انجمن خوشنویسان تبریز را برعهده دار و 5 دوره ی متوالی (10 سال) در این سمت به ایفای مسئولیت می پردازد).

از دیگر گام های اساسی وی در کنار این جشنواره، برپایی مراسم بزرگداشت اساتید خوشنویسی آذربایجان می باشد. ابتدا مقام هنری استاد حسین رسام حقیقی پاس داشته شد و در سال بعد، از سیمای هنری زنده یاد استاد ابراهیم بخت شکوهی تجلیل به عمل آمد. در سال گذشته (1384) از استاد جمشید وجدنیا تجلیل و قدردانی شد و این بزرگداشت ها در کنار جشنواره ی عظیم و پربرکت غدیر به حول و قوه ی الهی ادامه دارد.

از دیگر اقدامات مانای این هنرمند فرهیخته و خستگی ناپذیر، یکی نیز محقق گشتن مجموعه ای تحت عنوان «کلک عشق» که دربرگیرنده ی شرح حال و آثار خوشنویسان در قید حیات آذربایجان می باشد و نام و یاد قریب به 220 هنرمند خوشنویس در سطح ممتاز آذربایجان در این مجلد مانا ثبت گردیده است و قطعا برای آیندگان سند و مرجعه قابل اعتنا و اعتمادی خواهد بود.

جهت ذکر گام های ارزنده ی وی ناگزیر از ذکر نکته ای تأسف انگیز هستم... در سال 1385 پهنه ی خوشنویسی آذربایجان یکی از نحله های کم نظیر خویش، «زنده یا استاد ابراهیم بخت شکوهی» را از دست داد. میر حسین زنوزی -که از متلمذین صدیق محضر معنوی و هنری آن استاد فقید به شمار می آید- در سوگ استاد از هیچ کوششی دریغ نورزید و حاصل تلاش های وی برای چهلمین روز درگذشت آن زنده یاد، انتشار مجلدی نفیس با ارایه و طبعی کم نظیر با دوهزار تیراژ بود که در برگیرنده ی شرح حال، یاد و آثار استاد فقید، حاج ابراهیم بخت شکوهی از منظرهای گوناگون بود از استقبال کم نظیری برخوردار گردید.

آنچه رفت شمه ای از کوشش های هنرمند فرهیخته میرحسین زنوزی بود. وی هم اینک دست به کار نگارش کلام الله مجید می باشد. کتابت این قرآن در قطع رحلی است که ان شاء الله در زمره ی باقیات صالحات این خوشنویس مأنوس با قرآن و شیفته ی اهل بیت علیهم السلام خواهد بود.

ناگفته نماند که تحریر و تذهیب بیش از 10 جلد کتاب و 100 عنوان پوستر به مناسبت های مختلف، از دیگر آثار ماندگار وی می باشد.

شایان ذکر است میرحسین زنوزی در دی ماه سال 1385 از سوی مجمع عمومی نمایندگان منتخب، به عضویت شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران انتخاب گردید [ایشان امسال (بهمن ماه 1389) نیز برای دومین دوره به عنوان عضو شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران انتخاب گردیدند].

قاسم ترکان – 27 دی ماه 1385

1389.12.05 ؛ 14:18